Over ruim een uur wordt het rentebesluit van de ECB verwacht. Dat de rente voor de derde keer omlaag gaat, lijkt een gelopen race, zeker nu de inflatie nog harder blijkt de zijn gedaald dan verwacht. 4 vragen die straks belangrijk zijn.
Tussen al het chipgeweld raakt de renteverlaging van de ECB van vanmiddag een beetje ondergesneeuwd. Toch is het wel degelijk van belang voor bedrijven en ook voor beleggers. Een rentestap sijpelt immers door in de hele economie. We zetten vier belangrijke vragen over dit event voor u op een rij
1. Gaat de rente inderdaad omlaag?
Voor we deze vraag gaan beantwoorden, staan we even stil bij het woord 'rente'. Die term is een beetje verwarrend, want de ECB beslist over maar liefst drie verschillende rentetarieven:
- depositorente: de rente die banken ontvangen als ze geld parkeren bij de ECB
- herfinancieringsrente (refirente): de rente die banken moeten betálen als ze geld lenen van de ECB
- marginale beleningsrente: de rente waartegen banken één dag (overnight) geld kunnen lenen van de ECB.
Die rentetarieven lopen bovendien uiteen. De depositorente bedraagt 3,50%, de refirente 3,65% en de marginale beleningsrente 3,9%.
De rente waar de financiële markten vooral op letten, is de depositorente. Als we economen mogen geloven, gaat deze straks met 25 basispunten omlaag. Ook diverse sleutelfiguren hebben daar op gehint. Zo zei ECB-president Christine Lagarde eind september tijdens een hoorzitting in het Europeese Parlement (hierboven op de foto) dat de laatste ontwikkelingen het vertrouwen van de ECB versterkten dat de inflatie tijdig zal terugkeren naar het gewenste niveau.
François Villeroy de Galhau, topman van de Franse centrale bank, heeft onlangs zelfs onomwonden in de Italiaans kant La Repubblica gezegd dat de ECB mogelijk in oktober de rente gaat verlagen.
Dit zou dan de derde renteverlaging dit jaar zijn. In juni zette de ECB de eerste rentestap en in september de volgende. Meestal verlaagt de ECB tegelijkertijd met de depositorente ook de herfinancieringsrente.
2. Waarom is dat?
De taak van de ECB is zorgen voor prijsstabiliteit. De inflatie was lange tijd te hoog, maar is inmiddels weer terug het hok in. Enkele uren geleden werd bekend dat de consumentenprijzen in de eurozone in september nog iets minder hard waren gestegen dan de voorlopige cijfers uitwezen: met 1,7% op jaarbasis, tegen 2,2% in augustus. De eerste raming kwam nog uit op 1,8%. Dat ligt ruim onder de doelstelling van 2% van de ECB.
De kerninflatie, zonder energie- en voedselprijzen, is nog wel te hoog. Deze kwam uit op 2,7% op jaarbasis, evenveel als in augustus. Op maandbasis stegen de kernprijzen met 0,1%.
Een terugtrekkende inflatie biedt de ECB de ruimte om de rente verder te verlagen. Dat is een luxepositie, want de Duitse economie - normaal de groeimotor van de eurozone - schurkt tegen een recessie aan. Hoge leenkosten kunnen de economische groei afremmen, omdat consumenten en bedrijven dan minder lenen. Een renteverlaging kan dus voor wat lucht zorgen.
De rente ligt nu nog boven de inflatie en daarmee is het beleid nog altijd een beetje restrictief. De neutrale rente (dat wil zeggen: een tarief dat noch restrictief, noch accommoderend is), is namelijk een stukje lager: zo'n 2 tot 2,50%. Hieronder ziet u de verhouding tussen de depositorente en de inflatie van de eurozone:
3. Wat gaat de ECB hierna doen?
Veel economen verwachten dat het niet bij het kwartje van vanmiddag blijft. De kans is groot dat er in december nog een stap omlaag wordt gezet.
Het wordt afwachten of in het begeleidende commentaar vanmiddag hints worden gegeven over verdere renteverlagingen. De kans op teleurstelling is groot, want Lagarde laat zich doorgaans niet in de kaarten kijken. Ze hult zich vaak in vaagheden als 'We zullen per vergadering kijken naar de inkomende data', zodat ze alle opties open laat.
De ECB zal wel voorzichtig te werk gaan, om te voorkomen dat de economie alsnog oververhit raakt en de inflatie weer gaat opflakkeren. Dat laatste is geen denkbeeldig risico. Het effect van de fors gedaalde energieprijzen loopt binnenkort uit de inflatie. Bovendien is de diensteninflatie nog altijd hoog (zo'n 4%). Daarnaast kunnen toenemend protectionisme (zoals hogere importtarieven van de VS en China) en geopolitieke spanningen (zoals in het Midden-Oosten) de vlam weer in de pan doen slaan. Verwacht dus geen grote jumbostappen, en houd er ook rekening mee dat de ECB met het oog op het inflatierisico niet het achterste van haar tong zal laten zien.
De ECB staat trouwens niet alleen in Europa. Ook andere centrale banken bewandelen het rentepad naar beneden, zoals te zien is in deze grafiek van Morningstar:
4. Hoe gaan de financiële markten straks reageren?
De financiële markten reageren doorgaans heftiger op rentebesluiten (en alles wat daarmee samenhangt) uit de VS dan op die van de ECB. Maar in algemene zin hebben veranderingen in de rente een impact op alle beleggingscategorieën. Allereerst natuurlijk op obligaties. Als de rente omlaag gaat en de ECB ook hint op verdere renteverlagingen, dalen de rentes op obligaties mee. De obligatiekoersen stijgen dan, aangezien obligatiekoersen en de rentes in tegengestelde richting bewegen.
Beleggers in goud en cryptomunten zijn blij met renteverlagingen. Zij ontvangen over hun belegging geen rente. Dat nadeel ten opzichte van staats- en bedrijfsobligaties wordt kleiner als de rente daalt.
Voor de koersen van aandelen is een renteverlaging over het algemeen gunstig en een langer hoger blijvende rente slecht nieuws. Vooral aandelen van groeibedrijven, die het vooral van winsten in de verre toekomst moeten hebben, zijn rentegevoelig. Bij een hoge rente zijn er voor beleggers aantrekkelijker alternatieven voor toekomstige winsten en cashflows, en daarmee daalt de waardering. Bij een lagere rente komen groeiaandelen weer meer in trek.
Bedrijven die veel geld lenen om toekomstige groei te financieren, zoals smallcaps of - daar zijn ze weer - groeibedrijven zullen het rentebesluit ook met belangstelling volgen. Dalende rentes maakt het goedkoper om geld te lenen en ze zijn voordeliger uit als ze een lening willen oversluiten.
Vastgoedbedrijven hebben ook baat bij een lagere rente. Bankaandelen niet, want dat kan de rentemarges onder druk zetten.
De euro staat onder druk als de rente omlaag gaat en kan een impuls krijgen bij een langer hoog blijvende rente. Dit moet u echter wel altijd in samenhang zien met de rentes uit andere landen.
Verder heeft een lagere rente natuurlijk ook effect op de rente over spaartegoeden, hypotheken en andere leningen. Voor consumenten, bedrijven en overheden die geld lenen is dat natuurlijk goed nieuws. Voor spaarders wat minder.
Meld u aan voor de Tostrams dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!
Auteur: Jasperien van Weerdt
Jasperien van Weerdt is redacteur bij IEX, IEXGeld, Belegger.nl en Beursduivel en auteur van het boek 'Financieel fit in 30 dagen'.
Meer over Jasperien van Weerdt