- Door Otto de Bont op
Het belang van recycling in Europa’s groene transitie
Recycling gaat verder dan alleen het recyclen van afval in huis en tuin. Het omvat een bredere strategie om afval te verminderen, hergebruiken en recyclen, met als doel zowel klimaatverandering als materiaalschaarste aan te pakken.
De economische implicaties van effectief afvalbeheer worden steeds belangrijker, waardoor recycling steeds meer een zakelijke noodzaak wordt.
Recycling: De sleutel tot Europa's circulaire economie en klimaatdoelen
Europa staat voor een aanzienlijke uitdaging: het produceert te veel afval en moet zijn recyclinginspanningen verbeteren. Het opzetten van een echte circulaire economie is cruciaal voor het bereiken van de ambitieuze doelstellingen van de Europese Unie om tegen 2040 de netto-uitstoot van broeikasgassen (BKG) met 90% te verminderen en tegen 2050 koolstofneutraliteit te bereiken.
Recycling en materiaalhergebruik zijn essentieel om het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen te minimaliseren en zo milieuschade te beperken. De voordelen van recycling reiken echter verder dan milieubeheer. Het versterkt ook de economische veerkracht van Europa en helpt bij de groene en digitale transities.
De Wereldbank voorspelt dat de wereldeconomie tegen 2050 500% meer kritieke grondstoffen nodig zal hebben. Het waarborgen van een betaalbare en voldoende voorraad van deze materialen is essentieel voor de duurzaamheidsplannen van Europa. Momenteel verbruikt Europa 27% van de wereldwijde voorraad van deze materialen, maar produceert slechts 3%, wat de noodzaak onderstreept om toeleveringsketens te beveiligen en economische belangen te beschermen.
Belang van opschaling van recycling voor duurzame toekomst
Ondanks de erkenning van het belang van een circulaire economie staat Europa nog steeds voor aanzienlijke uitdagingen. In 2022 bestond slechts 11,5% van de circulerende materialen uit gerecyclede materialen, een marginale toename sinds 2010. Desondanks is er een groeiende dynamiek zichtbaar, gedreven door nieuwe commerciële realiteiten, wetgevende inspanningen om te decarboniseren, en veranderende geopolitieke en handelsdynamieken.
Het opschalen van recyclinginspanningen is essentieel. In heel Europa, van Amsterdam tot Athene en van Stockholm tot Sevilla, stellen beleidsmakers ambitieuze doelen voor afvalbeheer en recycling. Het integreren van meer gerecyclede, circulaire materialen in de waardeketen vermindert de CO2-voetafdruk aanzienlijk in vergelijking met het gebruik van nieuwe materialen. Hierdoor wordt recycling een verstandige investering voor het bereiken van netto-nuldoelen.
De recyclingpraktijken in Europa zijn echter niet uniform. Recyclingpercentages variëren aanzienlijk tussen landen, wat een geharmoniseerde aanpak noodzakelijk maakt.
Opkomende Europese en nationale regelgevingskaders streven ernaar het gebruik van gerecyclede materialen tegen 2030 te verdubbelen, wat investeringen in nieuwe infrastructuur, faciliteiten en diensten aanwakkert. Zo beoogt de voorgestelde herziening van de EU-richtlijn betreffende afvalbeheer tegen 2025 een vermindering van 10% van afval uit voedselverwerking en productie tegen 2030, en een vermindering van 30% per capita van voedselafval uit huishoudens, retail en restaurants.
Best practices kunnen inderdaad de noodzakelijke veranderingen versnellen. Landen zoals Nederland en België zijn al succesvol in het behalen van recyclingpercentages van 50% of hoger voor zowel gemeentelijk als verpakkingsafval. Dit toont aan dat het mogelijk is om een volledig circulaire economie te realiseren naast economische groei.
Vooruitblik
Het optimaliseren van afvalbeheer is een belangrijke zakelijke en beleidsprioriteit geworden in Europa, wat groei en investeringen in de recyclingsector bevordert. Het is essentieel dat er duidelijke, consistente en ambitieuze beleidsmaatregelen komen, zodat langetermijnplanning en investeringen mogelijk worden. In deze context is afval niet langer slechts afval, maar een waardevolle grondstof. Efectieve recycling van materialen, variërend van elektronische apparaten en bouwafval tot onaangeroerd voedsel, glas en papier, verbetert niet alleen de duurzaamheid maar versterkt ook de economie.
Deze verschuiving vertegenwoordigt een revolutie in hoe we afval zien en beheren —door het om te vormen tot een waardevolle bron kan het worden gebruikt om een duurzamere toekomst te creëren.
![Otto de Bont]()
Auteur: Otto de Bont
Otto de Bont MSc is CEO van Renewi en lid van de Strategische Adviesraad van TNO's unit voor Energie en Materiaaltransitie.
Meer over Otto de Bont